ސޯޝަލް މީޑިއާގައި މީގެ ދުވަސްކޮޅެއް ކުރިން، އަޅުގަނޑުގެ އެކުވެރިއެއް ކަމަށްވާ، އަޒްހާން ހަލީލް ސުވާލެއް ކުރެއްވިއެވެ. އަޒްހާނަކީ މޮޅު ފުޓްބޯޅަ ކުޅުންތެރިއެކެވެ. އެ ނޫން ކުޅިވަރުތަކުންވެސް ފާހަގަ ކުރެވޭ މޮޅު ހުނަރުވެރިއެކެވެ.
އަޒުހާން އަޅުގަނޑާ ކުރެއްވި ސުވާލަކީ، މަޖިލިސް މެންބަރެއްގެ ހުންނަން ޖެހޭ ހުނަރަކީ ކޮބައިތޯއެވެ. މި ސުވާލަށް ޖަވާބު ދިނުން ހަގީގަތުގައި ލަސްވެސް ވެއްޖެއެވެ. އެހެންނަމަވެސް އަޅުގަނޑު އެ ސުވާލަށް ޖަވާބެއް ދޭނެކަން އަޒްހާނަށްވާނީ ދަންނަވާފައެވެ. ލަސްވީތީ މާފަށް އެދެމެވެ. މި ލިޔަނީ އަޅުގަނޑުގެ ނަޒަރުގައި މަޖިލިސް މެންބަރެއްގެ ހުންނާން ޖެހޭ ހުނަރެވެ.
ގާނޫނު އަސާސީގައި، ރައްޔިތުންގެ މަޖިލީހުގެ ވާހަކަ އައިސްފައިވަނީ ތިންވަނަ ބާބުގައެވެ. ގާނޫނުގެ ހެދުމުގެ ބާރުތައް ގާނޫނު އަސާސީން މަތިކޮށްފައިވަނީ ރައްޔިތުންގެ މަޖިލީހާއެވެ. އެހެންކަމުން ފުރަތަމަ ކަމަކަށްވެސް ގާނޫނު ހެދުމުގެ ހުނަރު ރައްޔިތުންގެ މަޖިލީހުގެ މެންބަރުންގެ ގައިގައި ހުންނަން ޖެހޭނެކަމާމެދު ޝައްކެއް އަޅުގަނޑެއް ނުކުރަމެވެ. ގާނޫނުތަކަށް ބަދަލު ގެނައުމާއި ގާނޫނުތައް ބާތިލު ކުރުމަކީވެސް ރައްޔިތުންގެ މަޖިލީހާ މަތިކޮށްފައިވާ ޒިންމާއެއް ކަމުން، އެކަންކަން ކުރުމުގެ ހުނަރަކީވެސް މަޖިލީހުގެ މެންބަރެއްގެ ގައިގައި ހުރުން ލާޒިމު ސިފައެއް ކަމުގައި ދެކެމެވެ.
ވެރިކަމުގެ ފަރާތުން ކުރާ ކަންކަން ބަލައި، ޖަވާބުދާރީ ކުރުވުމާއި ފިޔަވަޅު އެޅުމަކީވެސް މަޖިލީހުގެ މެންޑޭޓުގެ ތެރޭގައި ހިމެނޭ ކަމެއް ކަމުން، އެކަން ކުރުމުގެ ހުނަރުވެސް މަޖިލީހުގެ މެންބަރުންގެ ގައިގައި ހުންނަން ޖެހޭނެއެވެ. އެއީ ކުރުކޮށް ބުނާނަމަ ސުވާލު ކުރުމުގެ ހުނަރު ކަމުގައި ދެންނެވިދާނެއެވެ.
ދައުލަތުގެ ބަޖެޓް ފާސްކުރުމާއި މުސްތަގިއްލު ކޮމިޝަންތަކާއި މަގާމުތަކާ ގުޅޭ ކަންކަންވެސް މަތިކޮށްފައިވަނީ މަޖިލީހާއެވެ. އެހެންކަމުން އެކަމުގެ ހުނަރުވެސް މަޖިލީހުގެ މެންބަރެއްގެ ގައިގައި ހުންނަންވާނެ ކަމަށް ދެކެމެވެ.
މަތީގައި އަޅުގަނޑު މި ބަޔާން ކުރި ކަންކަމަކީ، ގާނޫނު އަސާސީގައި ބަޔާންކޮށްފައިވާ ކަންކަމެވެ. އެކަންކަން ކުރުމުގެ ހުނަރަށް ޔަގީނުންވެސް ރަނގަޅު ވަރެއްގެ ތައުލީމީ ބެކްގްރައުންޑަކާ އަދި ތަޖުރިބާތަކެއްވެސް ހުރުން އެއީ މުހިއްމު ހުނަރެއްކަމުގައި ވާނެކަމުގައި ދެކެމެވެ. އަޅުގަނޑު މި ދަންނަވަނީ ކޮންމެހެން ޑިގްރީއެއް ނުވަތަ ޕީއެޗްޑީއެއް އޮންނާން ޖެހޭނެ ވާހަކައެއް ނޫނެވެ. އެކަމަކު ގައުމެއްގެ އެންމެ މަތީ މަޝްވަރާ މަޖިލީހުގައި ބައިވެރިވެ، ބައެއްގެ މަންދޫބެއްގެ ހައިސިއްޔަތުން މަޝްވަރާ ކުރެވޭނީ އެކަށީގެންވާ ތައުލީމެއް ހުރެގެންނެވެ.
ޖަވާބުދާރީ ކުރުވުންވެސް މަޖިލީހާ ހަވާލުކޮށްފައިވާތީ، ކަންކަމުގެ ވާނުވާ އެނގުމާއި، ކަންކަން ހިނގާފައިވާ ގޮތް އެނގުމާއި، ކަމެއް ހިނގުމުން ދެން ނުކުމެދާނެ ނަތީޖާ އަންދާޒާ ކުރަން އެނގުމުގެ ހުނަރުވެސް މަޖިލީހުގެ މެންބަރެއްގެ ގައިގައި ހުންނާން ޖެހޭނެކަމަށް ދެކެމެވެ.
މި ދެންނެވި ގިނަ ކަންކަން، ކުރުމަށް ވާހަކަ ދެއްކުމުގެ ހުނަރަކީ ވަރަށް މުހިއްމު ކަމެއް ކަމުގައި ދެކެމެވެ. މަޖިލީހުގެ މެންބަރަކަށް ފެންނަ އެއްޗަކާއި، ވިސްނޭ އެއްޗަކާއި އަދި ދިރާސާކޮށް ހޯދާ ހޯދުންތަކާއި މީހުންނާ ވާހަކަ ދައްކައިގެން ލިބޭ މައުލޫމާތާއި، މަޖިލީހުގެ އެހެން މެންބަރުން ދައްކާ ވާހަކަތަކަށް ދޭން ޖެހޭ ރައްދާއި ބައިވެރިވާން ޖެހޭ ބައިވެރިވުމާއި އަދި އެ ނޫންވެސް މި ދެންނެވި މައިގަނޑު ހުރިހާ ކަމަކަށްވެސް ވާހަކަ ދެއްކުމުގެ ހުނަރު ނުހަނު މުހިއްމެވެ. ކަންކަން ކޮންވިންސް ކޮށްދެވި، ރަނގަޅަށް ހުށަހަޅައި ދިނުމަށް، ރަނގަޅަށް ދޫފަރިތަކަމާއެކު ވާހަކަ ދެއްކުމުގެ ހުނަރަކީ މަޖިލީހުގެ މެންބަރެއްގެ ހުރުން އެންމެ މުހިއްމު އެއް ހުނަރެވެ. ބައެއް ފަހަރު ދިވެހި ބަހުގެ އިތުރުން އިގިރޭސި ބަހަށް ފަރިތަވުން، އަދި އިތުރު އެހެން ބައެއް އެނގޭނަމަ އެއީވެސް މަޖިލީހުގެ މެންބަރެއްގެ ގައިގައި ހުންނާނެ އިތުރު މޮޅު ހުނަރެކެވެ.
ކޯޓުގެ އިޖުރާއަތްތަކާއި ސަރުކާރުގެ ގަވާއިދުތައް ހިމެނޭ ގޮތަށް ގާނޫނީ ޢިލްމު ލިބިފައިވުމަކީވެސް މަޖިލީހުގެ މެންބަރެއްގެ ގައިގައި ހުރުން މުހިއްމު ހުނަރެކެވެ. މުޖުތަމަޢާއި ސަގާފަތުގެ ވިސްނުމެއް އެނގިފައި ހުރުންވެސް އެއީ މުހިއްމު ހުނަރެކެވެ.
ބަހުގެ މުޢާމަލާތުގެ މޮޅު ހުނަރުތަކެއް ހުރުމާއި، އަދި އެނަލިޓިކަލް ތިންކިންގ، ކްރިޓިކަލް ތިންކިންގ ހުނަރު ލިބިފައިވުމަކީވެސް މުހިއްމު ހުނަރެކެވެ. ހީވާގިކަމާއެކު އަޑުއެހުމުގެ ހުނަރު ހުރުމާއި ލޮޖިކް އާއި ރީޒަނިންގ ބޭނުންކޮށްގެން ސާފުކޮށް ވިސްނުމުގެ ޤާބިލުކަން ހުރުންވެސް މަޖިލީހުގެ މެންބަރަކަށް މުހިއްމު ހުނަރެކެވެ. ފުރިހަމައަށް ވާހަކަ ދެއްކުމާއި ތަފްސީލަށް ސަމާލުކަން ދިނުމަކީވެސް މަޖިލީހުގެ މެންބަރެއްގެ ހުރުން މުހިއްމު ހުނަރެކެވެ.
ޕްރޮފެސަރު އުގެއިލްގެ "އިލްމާއި ހިލްމުގެ ހުނަރަކީ މީހަކަށް ލިބިގަނެވޭނެ އެންމެ ބޮޑު މިނިވަންކަން" މި ސުރުހީގެ ދަށުން ލިޔުއްވާފައިވާ މަޒުމޫނެއްގައި ވިދާޅުވެފައިވެއެވެ. "ހަގީގީ އުނގެނުމަކީ މީހާ މުޅިން އެހެން މަރުހަލާއަކަށް ވާސިލު ކޮށްދެވޭ އެއްޗެކެވެ. އެއީ، ތިމާ ދަސްކުރާ އެއްޗެއްގެ މައްޗަށް ބުރަވެ އަމިއްލަ ސިކުނޑިން ވިސްނަން ދަސްކުރުމެވެ. ސިކުނޑި ހުޅުވަން ދަސްކުރުމެވެ. އަދި އުނގެނޭ ތަކެއްޗާ މެދު ފިކުރު ހިންގައި އޭގައި އަމަލީ ކުލަ ޖައްސަން ދަސްކުރުމެވެ". މި ދެންނެވި ވާހަކައިގެ އަލީގައި، މިނިވަންކަމާއެކު އަމިއްލައަށް ކަންކަން ނިންމުމުގެ ހުނަރަކީވެސް މުހިއްމު ހުނަރެއް ކަމުގައި ދެކެމެވެ.
އަޅުގަނޑު ހިތުން، އަޅުގަނޑުގެ އަހް، އަޒްހާނު އަޅުގަނޑާ މަތި ކުރި ސުވާލަށް ލަހުންނަމަވެސް ކޮންމެވެސް ވަރެއްގެ ޖަވާބެއް ދެވިއްޖެއެވެ. މިއީ އަޅުގަނޑުގެ ނަޒަރުގައި މަޖިލީހުގެ މެންބަރެއްގެ ގައިގައި ހުންނަން ޖެހޭ ހުނަރުތަކުގެ ކޮންމެވެސް ވަރެއްހެ ހުލާސާއެކެވެ.